වාහන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණය

 

වාහන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණය

මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ නවීන වාහනවල ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි, කාර්ය සාධනය, ආරක්ෂාව, සුවපහසුව සහ සම්බන්ධතාවයේ දියුණුව. මෝටර් රථ සම්පූර්ණයෙන්ම යාන්ත්‍රික යන්ත්‍රවල සිට සංකීර්ණ, පරිගණකගත පද්ධති දක්වා පරිණාමය වී ඇති හෙයින්, ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ දැන් වාහනයක ක්‍රියාකාරිත්වයේ සෑම අංශයක්ම පාහේ පාලනය කරයි.

මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්රොනික උපකරණවල ප්රධාන සංරචක

1. ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලන ඒකක (ECUs)
   ECU යනු එන්ජිම, සම්ප්‍රේෂණය, තිරිංග සහ තොරතුරු රසාස්වාදය වැනි විවිධ පද්ධති කළමනාකරණය කරන නවීන වාහනයක මොළයයි. සියලුම ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධතිවල බාධාවකින් තොරව ක්‍රියාත්මක වීම සහතික කරමින් CAN (Controller Area Network) බසය වැනි දත්ත බස්රථ හරහා එකිනෙකා සමඟ සන්නිවේදනය කරන බහු ECU වාහනවල බොහෝ විට ඇත . ECUs ඉන්ධන එන්නත් කිරීමේ සහ ජ්වලන වේලාවේ සිට ප්‍රති-අගුළු තිරිංග සහ ස්ථායිතා පාලනය දක්වා සියල්ල පාලනය කරයි.

2. සංවේදක
   සංවේදක යනු වාහනයක ඇස් සහ කන් වන අතර, තීරනාත්මක පරාමිතීන් අඛණ්ඩව අධීක්ෂණය කිරීම සහ මෙම දත්ත ECU වෙත ලබා දීම. ඔවුන් එවැනි තොරතුරු නිරීක්ෂණය කරයි:

• අධික උනුසුම් වීම වැළැක්වීම සඳහා එන්ජින් උෂ්ණත්ව සංවේදක

• නිසි වායු ඉන්ධන මිශ්‍රණය සහතික කිරීම සඳහා ඔක්සිජන් සංවේදක

• රියදුරුගේ ආදානය නිරීක්ෂණය කිරීමට Throttle Position Sensors

• කෲස් පාලනය සහ ABS වැනි පාලන පද්ධති පවත්වාගෙන යාමට වේග සංවේදක

3. Actuators
   Actuators යනු වාහනයක මාංශ පේශී වන අතර, ECU වෙතින් ලැබෙන සංඥාවලට ප්‍රතිචාර දක්වන අතර ඉන්ධන ඉන්ජෙක්ටර් විවෘත කිරීම, තෙරපුම සකස් කිරීම හෝ එන්ජිමේ වායු ප්‍රවාහය පාලනය කිරීම වැනි ක්‍රියා සිදු කරයි. ඔවුන් මෝටර් රථයේ ක්‍රියාකාරිත්වය සුමටව තබා ගැනීම සඳහා විද්‍යුත් සංඥා යාන්ත්‍රික චලනයන් බවට පරිවර්තනය කරයි.

4. රැහැන් පද්ධති
   වාහනයක රැහැන් පද්ධතිය සියලුම ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග සම්බන්ධ කරයි, වාහනය පුරා සන්නිවේදනය සහ බලය බෙදා හැරීම සක්‍රීය කරයි. මෝටර් රථ රැහැන් පටි නිර්මාණය කර ඇත්තේ වාහනයේ සංකීර්ණ විදුලි බර හැසිරවීමට සහ සංඥා අඛණ්ඩතාව පවත්වා ගැනීමටය. මෙම පද්ධති තුළ ඇති ගැටළු හඳුනා ගැනීම සඳහා රැහැන්ගත රූප සටහන් අවබෝධ කර ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.

නවීන වාහනවල වාහන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවල වැදගත්කම

1. කාර්ය සාධන ප්‍රශස්තකරණය
   නවීන මෝටර් රථ එන්ජින් කළමනාකරණය, ඉන්ධන කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම, බල ප්‍රතිදානය සහ විමෝචන පාලනය සඳහා ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ මත දැඩි ලෙස රඳා පවතී. ECUs විවිධ රියදුරු තත්ත්‍වයන් යටතේ කාර්ය සාධනය ප්‍රශස්ත කරමින් සංවේදක වලින් ලැබෙන තත්‍ය කාලීන දත්ත මත පදනම්ව නිරන්තරයෙන් පරාමිති සකස් කරයි.

2. ආරක්ෂිත විශේෂාංග ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ යනු ප්‍රති-අගුළු තිරිංග පද්ධති (ABS) , කම්පන පාලනය , ස්ථායීතාවය පාලනය සහ වායු බෑග් යෙදවීම
   වැනි බොහෝ දියුණු ආරක්ෂණ පද්ධතිවල හරයයි . වඩාත් මෑතක දී, උසස් රියදුරු සහායක පද්ධති (ADAS) හඳුන්වා දී ඇති අතර, මංතීරු තබා ගැනීම, අනුවර්තනය කරන ලද යාත්‍රා පාලනය සහ ස්වයංක්‍රීය රිය පැදවීම සඳහා කැමරා, රේඩාර් සහ LiDAR වැනි සංවේදක ඒකාබද්ධ කරයි.

3. සුවපහසුව සහ සම්බන්ධතාවය
   ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති දේශගුණ පාලනය, තොරතුරු රසාස්වාදය, සංචලනය සහ මෝටර් රථය තුළ සම්බන්ධතාවය කළමනාකරණය කරයි. ස්මාර්ට්ෆෝන් ඒකාබද්ධ කිරීම , හඬ පාලනය සහ ටච්ස්ක්‍රීන් අතුරුමුහුණත් වැනි නවෝත්පාදනයන් රිය පැදවීම වඩාත් පහසු සහ විනෝදජනක කරමින් පරිශීලක අත්දැකීම වැඩිදියුණු කර ඇත.

4. පාරිසරික සලකා බැලීම්
   දෙමුහුන් සහ විදුළි වාහනවල නැඟීමත් සමඟම, මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ බැටරි කළමනාකරණ පද්ධති (BMS) පුනර්ජනනීය තිරිංග සහ විදුලි මෝටර් පාලනය ඇතුළත් කිරීමට පුළුල් වී ඇත . මෙම පද්ධති විමෝචනය අඩු කිරීමට සහ බලශක්ති කාර්යක්ෂමතාව වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වන අතර හරිත ප්‍රවාහනය සඳහා ගෝලීය තල්ලුව සඳහා දායක වේ.

මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික විද්‍යාවේ අභියෝග සහ අවස්ථා

1. සංකීර්ණත්වය
   වාහන වඩාත් සංකීර්ණ වන විට, ECU, සංවේදක සහ ක්‍රියාකාරක සංඛ්‍යාව වැඩි වන අතර එය වැඩි පද්ධති සංකීර්ණත්වයකට මග පාදයි. විද්‍යුත් ගැටළු කාර්යක්ෂමව හඳුනා ගැනීමට සහ අලුත්වැඩියා කිරීමට තාක්ෂණවේදීන් විකාශනය වන රෝග විනිශ්චය මෙවලම් සහ මෘදුකාංග සමඟින් සිටිය යුතුය.

2. රෝග විනිශ්චය සහ අළුත්වැඩියා කිරීම
   නවීන මෝටර් රථ OBD-II (On-board Diagnostics) පද්ධති භාවිතා කරන අතර එමඟින් කාර්මික ශිල්පීන්ට රෝග විනිශ්චය ගැටළු කේත (DTCs) කියවීමෙන් දෝෂ හඳුනා ගැනීමට ඉඩ සලසයි . මෙම කේත අර්ථ නිරූපණය කිරීමට ඉගෙනීම සහ ගැටළු නිරාකරණය කිරීම මෝටර් රථ වෘත්තිකයන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය කුසලතාවකි.

3. නවෝත්පාදනය සහ ස්වයංක්‍රීයකරණය ස්වයංක්‍රීය රිය පැදවීම , වාහනයේ සිට වාහනය දක්වා සන්නිවේදනය සහ විද්‍යුත් වාහන සඳහා ස්මාර්ට් ජාල ඒකාබද්ධ කිරීමේ
   වර්ධනයන් සමඟ මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවල අනාගතය තවදුරටත් ස්වයංක්‍රීයකරණය තුළ පවතී . මෙය උසස් මෝටර් රථ පද්ධති පිළිබඳ විශේෂඥ ඉංජිනේරුවන් සහ කාර්මික ශිල්පීන් සඳහා ආකර්ෂණීය අවස්ථා විවෘත කරයි.

අවසාන වශයෙන්, මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ අප ධාවනය කරන ආකාරය පරිවර්තනය කර ඇති අතර, වාහන ආරක්ෂිත, වඩා කාර්යක්ෂම සහ තාක්‍ෂණිකව දියුණු කර ඇත. මෙම පද්ධති අවබෝධ කර ගැනීම මෝටර් රථ කර්මාන්තයේ නියැලී සිටින ඕනෑම කෙනෙකුට, කාර්මික ශිල්පීන්ගේ සිට ඉංජිනේරුවන් දක්වා, ඔවුන් සංචලනයේ අනාගතය හැඩගස්වන බැවින් ඉතා වැදගත් වේ.

M 1 

ඔටෝමෝටිව් ඉලෙක්ට්‍රොනික මූලික කරුණු

ඉලෙක්ට්රොනික උපකරණ සඳහා හැඳින්වීම

ඔටෝමෝටිව් ඉලෙක්ට්රොනික පද්ධති පැවැත්මට මූලික වන වෝල්ටීයතාව (වෝල්ටීයතාව), සංඛ්යාත (වත්මන්), සහ ප්‍රධාන සංකල්ප හඳුනා ගනිමු.

1. වෝල්ටීයතාව (Voltage)
   යනු විද්‍යුත් විභව අන්තරයයි. එය ගලා යාමට බල මාරු කරන බලවේගයක් ලෙස හැඳින්විය හැක. එය V යන ආකාරයෙන් සංකේතනය කරමින් මැනේ.

2. ඇම්පියර් (Amperes)
   යනු ආරෝපණයන් එක ස්ථානයක සිට අනෙකකට ගලායාමයි. සාමාන්‍ය මිනීමේ ඇම්පියර් (Amperes) වන අතර, I ලෙස සංකේතනය වේ.

3. ප්‍රතිරෝධය (Resistance)
   ප්‍රතිරෝධය යනු විදුලි බලයට එරෙහි වන බලයක් සහ විද්‍යුත් පථයක විද්‍යුත් විකිරණය අඩු උපකරණ. ප්‍රතිරෝධය R ලෙස සංකේතනය කරන අතර, එය ඕම් (Ohms) ලෙස මැනේ.

මෙම ප්‍රධාන සංඝෝධක ත්‍රිත්වය, වැදගත් උපකරණ උපකරණ, යන්ත්‍ර සහ ප්‍රතිරෝධය, වාහනවල ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවල ක්‍රියාකාරීත්වය තේරුම් ගැනීමට ඉතා වැදගත් ය.

වාහනවල විවිධ සම්පූර්ණ පද්ධති සම්බන්ධ කර තබා ගන්නා ලද පද්ධති (wiring පද්ධති) ඉතා විශාල සහ සංකීර්ණ වේ. මෙම පද්ධතිය තුළ ඇති නිවැරදිව සම්බන්ධ කර තැබීම, වාහනයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ සකස් කර ගන්නා ලද ආකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වීම සඳහා අත්‍යාවශ්‍ය වේ.

1. ලියාපදිංචි සටහන් කියවීම (Wiring Diagrams)
   වාහනයේ වාහනය නිවැරදිව කියවා හඳුනා ගැනීම, නඩත්තු කිරීම සහ රූප අලුත්වැඩියා කිරීම අනිවාර්ය වේ. රිය රූප සටහන් වාහනයේ විවිධ රැහැන් සහ සම්බන්ධතා ඇති අතර, එය කියවීමට හැකි වීම අත්‍යාවශ්‍ය ය.

2. සම්මත භාවිතයන් ලබා ගැනීම (standard practices)

වාහනවල වාහන සම්බන්ධ විවිධ අවශ්‍යතා අනුව නිෂ්පාදනය කර ඇති අතර, නවීන සම්මත භාවිතය තේරුම් ගැනීම, නඩත්තු කිරීම සහ අලුත්වැඩියා කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.

  M2      

ECU අවබෝධ කර ගැනීම

ECU යනු කුමක්ද?

ECU (Electronic Control Unit) යනු වාහනයේ විවිධ පද්ධති පාලනය සහ නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා භාවිතා වන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගයකි. වාහනයේ ක්‍රියාකාරීත්වය ඉහළ 

ECU යනු කුමක්ද?

ECU (Electronic Control Unit) යනු වාහනයේ විවිධ පද්ධති පාලනය සහ නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා භාවිතා වන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගයකි. වාහනයේ ක්‍රියාකාරීත්වය ඉහළ නැංවීම සහ නිවැරදිව පාලනය කිරීම සඳහා එම පද්ධතිවල සංඛ්‍යාතවලට අනුව, ECU-වලින් විවිධ තොරතුරු ප්‍රමාණකරණය කර පාලන කරුණු සකසනවා. නවීන වාහනවල ECU-වලට අදාළ වාහන ප්‍රධාන තොරතුරු පද්ධතිවල විශාල සංඛ්‍යාවක් පාලනය කරයි.

ECU වල වර්ග:

1. එන්ජින් පාලන මොඩියුලය (ECM) – එන්ජිම පාලනය කරයි (ඉන්ධන නියෝජනය, වායු ප්‍රතිදානය, තාප පාලනය).

2. සම්ප්‍රේෂණ පාලන මොඩියුලය (TCM) – ගියර් පරිණාමය පාලනය කරයි.

3. බොඩි පාලන මොඩියුලය (BCM) – වාහනයේ පහල කොටස් (විදුලි කණු, දොර පාලන පද්ධති) පාලනය කරයි.

4. සුරක්ෂිත පද්ධති පාලන මොඩියුලය – ABS, Airbags වැනි පද්ධති පාලනය.

ECU සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල:

ECU-වල ක්‍රියාකාරීත්වය සහ තොරතුරු හුවමාරුව සඳහා විවිධ සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල භාවිතා කරයි.

1. CAN බස් (Controller Area Network)

• CAN බස් යනු වාහනවලින් ක්‍රියාත්මක පද්ධති අතර දත්ත හුවමාරුව සඳහා භාවිතා වන ප්‍රධාන සන්නිවේදන පද්ධතියකි.

• ගුණාංග:

• ප්‍රමුඛ සන්නිවේදන ක්‍රමවේදයක්.

• ඉක්මන් සහ පරිපාලනමය සංඥා හුවමාරු වේ.

• විවිධ ECU-වලින් දත්ත හුවමාරු කළ හැකිය.

2. LIN බස් (Local Interconnect Network)

• LIN බස් ප්‍රොටෝකෝලය CAN බස්යට වඩා අඩු ප්‍රගතියක් ඇතිව ක්‍රියා කරයි.

• විශාල සංඥා හුවමාරුවක් අවශ්‍ය නොවන විවිධ කුඩා කාර්යයන් සඳහා භාවිතා වේ (උදාහරණයක් වශයෙන්, කුඩා සවි කොටස් පාලනය).

• ගුණාංග:

• අඩු වේගයේ සන්නිවේදන පද්ධතියකි.

• සරල උපාංග පාලනය සඳහා සාර්ථකයි.

3. FlexRay

• CAN සහ LIN බස්ට වඩා වේගවත්, සංකීර්ණ තත්ත්වයන්ට ප්‍රතිචාර දක්වන පද්ධති සම්බන්ධ කිරීම සඳහා භාවිතා වේ.නැංවීම සහ නිවැරදිව පාලනය කිරීම සඳහා එම පද්ධතිවල සංඛ්‍යාතවලට අනුව, ECU-වලින් විවිධ තොරතුරු ප්‍රමාණකරණය කර පාලන කරුණු සකසනවා. නවීන වාහනවල ECU-වලට අදාළ වාහන ප්‍රධාන තොරතුරු පද්ධතිවල විශාල සංඛ්‍යාවක් පාලනය කරයි.

ECU වල වර්ග:

1. එන්ජින් පාලන මොඩියුලය (ECM) – එන්ජිම පාලනය කරයි (ඉන්ධන නියෝජනය, වායු ප්‍රතිදානය, තාප පාලනය).

2. සම්ප්‍රේෂණ පාලන මොඩියුලය (TCM) – ගියර් පරිණාමය පාලනය කරයි.

3. බොඩි පාලන මොඩියුලය (BCM) – වාහනයේ පහල කොටස් (විදුලි කණු, දොර පාලන පද්ධති) පාලනය කරයි.

4. සුරක්ෂිත පද්ධති පාලන මොඩියුලය – ABS, Airbags වැනි පද්ධති පාලනය.

ECU සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල:

ECU-වල ක්‍රියාකාරීත්වය සහ තොරතුරු හුවමාරුව සඳහා විවිධ සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල භාවිතා කරයි.

1. CAN බස් (Controller Area Network)

• CAN බස් යනු වාහනවලින් ක්‍රියාත්මක පද්ධති අතර දත්ත හුවමාරුව සඳහා භාවිතා වන ප්‍රධාන සන්නිවේදන පද්ධතියකි.

• ගුණාංග:

• ප්‍රමුඛ සන්නිවේදන ක්‍රමවේදයක්.

• ඉක්මන් සහ පරිපාලනමය සංඥා හුවමාරු වේ.

• විවිධ ECU-වලින් දත්ත හුවමාරු කළ හැකිය.

2. LIN බස් (Local Interconnect Network)

• LIN බස් ප්‍රොටෝකෝලය CAN බස්යට වඩා අඩු ප්‍රගතියක් ඇතිව ක්‍රියා කරයි.

• විශාල සංඥා හුවමාරුවක් අවශ්‍ය නොවන විවිධ කුඩා කාර්යයන් සඳහා භාවිතා වේ (උදාහරණයක් වශයෙන්, කුඩා සවි කොටස් පාලනය).

• ගුණාංග:

• අඩු වේගයේ සන්නිවේදන පද්ධතියකි.

• සරල උපාංග පාලනය සඳහා සාර්ථකයි.

3. FlexRay

• CAN සහ LIN බස්ට වඩා වේගවත්, සංකීර්ණ තත්ත්වයන්ට ප්‍රතිචාර දක්වන පද්ධති සම්බන්ධ කිරීම සඳහා භාවිතා වේ.

ECU, සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල, සහ වාහන පාලන පද්ධති ගවේෂණය කිරීම මගින් වාහනවල පාලන හා ගුණාත්මක සේවා සැලසීම සඳහා වැදගත් වේ.

M3 

 සංවේදක සහ ක්‍රියා

සංවේදක පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණය

සංවේදක (sensors) යනු වාහනයේ විවිධ භෞතික මාන (උෂ්ණත්වය, පීඩනය, වේගය, ආදිය) අර්ථකථනය කර ඒවා තොරතුරු ලෙස ECU වෙත යැවීමට භාවිතා කරන උපාංගයන් වේ. වාහන මෙහෙයුම් වල සහනීරක්ෂිත පාලනය සඳහා මෙම සංවේදකයෝ නිරීක්ෂණ දත්ත සපයති, එමගින් ECU ක්‍රියාකාරීත්වයන් අනුකූලව සකස් කරයි.

සංවේදකයන් සහ ඔවුන්ගේ භූමිකාව:

1. ඉන්ධන ප්‍රවේශ සංවේදකය (Mass Air Flow Sensor - MAF):

• එන්ජිමට පිවිසෙන වාතයේ ප්‍රමාණය මැනීම.

• ECU වෙත තොරතුරු යැවීම, ඉන්ධන-වාතයේ සමාන්විතතාව පාලනය සඳහා.

2. උෂ්ණත්ව සංවේදකය (Coolant Temperature Sensor - CTS):

• එන්ජිම තණකෝටුකාරක උෂ්ණත්වය මැනීම.

• ඒ අනුව ECU, එන්ජිම එහෙලීම සඳහා වෙනස් ප්‍රතිචාර දක්වයි.

3. අධි පීඩන සංවේදකය (Manifold Absolute Pressure Sensor - MAP):

• ඉන්ධන ප්‍රවේශන පාලනය සඳහා වාතයේ පීඩනය මැනීම.

• ECU පාලන පටිපාටිය එම පීඩනයට අනුව වෙනස් කරයි.

4. තීරු සංවේදකය (Oxygen Sensor - O2 Sensor):

• exhaust gases වල ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය මැනීම.

• වාහනයේ ඉන්ධන ප්‍රතිදානය හා පරිසර පාලනය සඳහා විශ්ලේෂණ.

5. වේග සංවේදකය (Vehicle Speed Sensor - VSS):

• වාහනයේ වේගය මැනීම.

• ECU, gearbox හා ABS වැනි පද්ධතිවලට අවශ්‍ය දත්ත සැපයීම.

සංවේදක-ECU සන්නිවේදනය:

සංවේදකයන් ගෙන් ලැබෙන දත්ත CAN බස් වැනි සන්නිවේදන ප්‍රොටෝකෝල භාවිතයෙන් ECU වෙත යවනවා. මෙම දත්ත, වාහනයේ ක්‍රියාකාරීත්වයන්, ආරක්ෂාව, සහ ඉන්ධන කාර්යක්ෂමතාව නිරීක්ෂණය කර පාලනය කිරීමට යොදාගනී.

ක්‍රියාකාරක සඳහා හැඳින්වීම

ක්‍රියාකාරක (actuators) යනු වාහන පද්ධති වල විවිධ යාන්ත්‍රික චලනයන් පාලනය කිරීම සඳහා භාවිතා කරන උපාංගයන් වේ. මෙම උපාංග ECU ගෙන් ලැබෙන විධාන මත පදනම්ව ක්‍රියා කරයි.ක්‍රියාකාරකයන් සහ ඔවුන්ගේ භූමිකාව:

1. ඉන්ජෙක්ටර් (Fuel Injector):

• ECU විධානය මත ඉන්ධන ප්‍රමාණය එන්ජිමට ලබා දීම.

• ඉන්ධන ප්‍රවේශය නිවැරදිව පාලනය කර එන්ජිම හොඳින් ක්‍රියාත්මක කරයි.

2. ආරම්භක මෝටරය (Starter Motor):

• වාහනය ආරම්භ කිරීමේදී එන්ජිමට ආරම්භක බලය සැපයීම.

• ECU හරහා පාලනය කර ක්‍රියාත්මක වේ.

3. ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය පාලකය (Throttle Actuator):

• වාහනයේ වේග පාලනය සඳහා වාහන throttle valve ක්‍රියා කරවයි.

• ECU විසින් පදනම් වන විවිධ සංඥා මත පාලනය කෙරේ.

4. ටර්බෝ චාජර් අංශක පාලකය:

• ටර්බෝ චාජර් බලනය පාලනය.

• එන්ජිම හොඳට ක්‍රියා කරවීමට බල ගෙන ක්‍රියා කරයි.

5. ස්පාර්ක් ප්ලග් පාලකය:

• එන්ජිම එල්ලීමේදී විදුලි සංඥා ලබා දීම.

• ඉක්මන් සහ නිරවුල් විදුලි ආරෝපණය පාලනය.

ඉහත සංවේදක සහ ක්‍රියාකාරකයන් තුළ ECU, වාහනයේ ක්‍රියාකාරීත්වයන් පාලනය කිරීම සඳහා ප්‍රධාන භූමිකාවක් දරයි.

M4

 රෝග විනිශ්චය සහ දෝෂ නිරාකරණය

OBD-II ස්කෑනර් භාවිතා කිරීම

OBD-II (On-Board Diagnostics) යනු වාහන රෝග විනිශ්චය පද්ධතියක් වන අතර, එහි ස්කෑනර් උපාංගයක් මඟින් වාහනයේ දෝෂ කේත (DTCs - Diagnostic Trouble Codes) ලබාගත හැක. මෙම ස්කෑනර් භාවිතා කිරීමෙන් ECU හි සටහන්වන ගැටළු හඳුනාගනිමින් දෝෂ නිරාකරණය කිරීමට හැකියාව සලසයි.

OBD-II ස්කෑනර් භාවිතා කිරීමේ පියවර:

1. OBD-II පෝර්ට් එක සොයා ගැනීම: මෙම පෝර්ට් එක සොයාගන්නා පිහිටීම වාහනයේ dashboard යට ප්‍රදේශයේ වේ.

2. ස්කෑනර් එක සම්බන්ධ කිරීම: OBD-II ස්කෑනර් එක වාහනයට සම්බන්ධ කරන්න.

3. වාහනයට බලය ලබා දීම: විශ්ලේෂණය කිරීම සඳහා වාහනය ආරම්භ කරන්න.

4. DTCs ලබා ගැනීම: ස්කෑනර් මගින් වාහනයේ ECU-වල සටහන් වු ගැටළු කේත එකතු කරගන්න. මෙම කේතයන් වාහනේ පද්ධතිවල ඇති විවිධ දෝෂ සහ අභ්‍යන්තර ගැටලු පෙන්නුම් කරයි.

5. DTCs විශ්ලේෂණය: කේත පදනම්ව ඇති ගැටළු හඳුනාගැනීම. OBD-II කේත ලේඛනය භාවිතා කරමින් මෙම කේතයන් විස්තර කිරීම.

දෝෂ කේත වර්ග

• P: Powertrain (ඉන්ධන, එන්ජිම, විදුලි පද්ධතිය)

• C: Chassis (සැසුරුම් පද්ධති)

• B: Body (කොටස්, වායු සමනය, ආලෝක පද්ධති)

• U: Network (සන්නිවේදන පද්ධති)

මෝටර් රථ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවල පොදු දෝෂ

මෝටර් රථයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති සංකීර්ණ බවක් ඇති අතර, සමහරවිට විවිධ දෝෂ ඇතිවිය හැකිය. මෙම දෝෂ හඳුනාගෙන නිවැරදිව නිරාකරණය කිරීම රථයේ කාර්ය සාධනය ඉහළ නැංවීමට වැදගත් වේ.පොදු දෝෂ සහ දෝෂ නිරාකරණය:

1. ඉන්ධන ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති ගැටළු:

• DTC: P0171/P0174 - Fuel System Lean

• නිරාකරණය: MAF සංවේදකය, ඉන්ධන ප්‍රවේශන පද්ධතිය සහ ඉන්ධන පීඩනය පරීක්ෂා කිරීම.

2. උෂ්ණත්ව සංවේදක ගැටළු:

• DTC: P0118 - Coolant Temperature Sensor High Input

• නිරාකරණය: උෂ්ණත්ව සංවේදකය සහ එහි වයර් පද්ධතිය පරීක්ෂා කර වෙනස් කිරීම.

3. ඇන්ටිලොක් බ්‍රේක් පද්ධති (ABS) ගැටළු:

• DTC: C0035 - ABS Wheel Speed Sensor Malfunction

• නිරාකරණය: සංවේදකය සහ වයර් සම්බන්ධතා පරීක්ෂා කිරීම.

4. Oxygen (O2) සංවේදක ගැටළු:

• DTC: P0131 - O2 Sensor Circuit Low Voltage

• නිරාකරණය: O2 සංවේදකය පිරිසිදු කිරීම හෝ නවය ලබා දීම.

දෝෂ නිරාකරණයේ පියවර

1. OBD-II ස්කෑනර් භාවිතා කර දෝෂ කේත හඳුනාගන්න.

2. විකල්ප පත්‍රයක් පරික්ෂා කරන්න: වාහන මාර්ගෝපදේශයක් හෝ කේත විස්තරයක් අනුව ගැටලුව හඳුනාගන්න.

3. සංවේදක සහ ක්‍රියාකාරක පද්ධති පරීක්ෂා කරන්න: ප්‍රධාන දෝෂ හඳුනාගෙන ඒවා නිරාකරණය කිරීම සඳහා ක්‍රියා කරන්න.

4. දෝෂ නිරාකරණය කිරීමෙන් පසු විවෘත පද්ධතිය පරික්ෂා කර හඳුනාගන්න: නව අවශ්‍යතා හෝ වෙනස්කම් ඇතිනම් එය ස්ථාවර කළ හැක.

ECU-ට අදාළ දෝෂ කේත හඳුනාගැනීම සහ නිරාකරණය කිරීමෙන් වාහනයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති පිළිබඳ මූලික අවබෝධයක් ඇති කළ හැක.

M5

 උසස් මාතෘකා

CAN බස් පද්ධතිය

CAN (Controller Area Network) බස් පද්ධතිය යනු වාහනවල ඇති විවිධ ඉලෙක්ට්‍රොනික මොඩියුල (ECUs) එකිනෙක සන්නිවේදනය කරවන පද්ධතියකි. CAN බස් පද්ධතිය මගින් වාහනයේ සංවේදක සහ ක්‍රියාකාරකයන් අතර විශ්වාසනීය, වේගවත්, සහ කාර්යක්ෂම දත්ත හුවමාරුවක් සිදු කරන අතර, එය නවීන මෝටර් රථවල මූලික පද්ධතියක් ලෙස භාවිතා වේ.

CAN බස් පද්ධතියේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ:

1. බහුස්තර දත්ත හුවමාරුව: විවිධ ECUs එකම කේබල් පද්ධතිය මගින් එකිනෙක දත්ත හුවමාරු කරති.

2. භූමිකාව: වාහනයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති, එන්ජිම පාලන ඒකකය, බ්‍රේක් පද්ධතිය, ආලෝක පද්ධති සහ වෙනත් මෙවලම් CAN බස් මඟින් සම්බන්ධ වේ.

3. හීරාර්කි පද්ධතිය: මූලික CAN බස් පද්ධතිය සහ High-Speed CAN පද්ධතිය යන අංශ යටතේ ක්‍රියාකරයි.

4. මූලික ආකෘතිය:

• Node (නොඩ්): එක් එක් ECU, සංවේදක හෝ ක්‍රියාකාරක.

• Data Frame (දත්ත රාමුව): එකිනෙකට සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා භාවිතා වන පැකේට්ස්.

CAN බස් පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරීතාව:

1. සන්නිවේදන විධිවිධාන: එක් එක් Node එකක් අනෙකුත් Node එකකට දත්ත සටහන්ව යවන විට, තවත් Node හට එම දත්ත කියවීමේ හැකියාව ඇත.

2. උදාසීන පසුබැසීම: එක් Node එකක් දත්ත යවන අතර, එම Node එකට සාර්ථකව පණිවිඩය යැවීම තහවුරු වන තුරු වෙනත් Node එකක් එම පණිවිඩය අසයි.

3. අඩු අලාභ සහ කාර්යක්ෂමතාව: සන්නිවේදන දෝෂ කුමක් හෝ ඇති වූ විට, CAN පද්ධතිය ඒවාට ප්‍රතිචාර දක්වමින් අළුත් දත්ත යවයි.

දෙමුහුන් සහ විද්‍යුත් වාහන ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ

දෙමුහුන් සහ විද්‍යුත් වාහන (Hybrid and Electric Vehicles - HEVs/EVs) නවීන වාහන කාණ්ඩයකි, මෝටර් රථ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කිරීම සඳහා ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ සහන ලබා දෙයි. මෙම වාහනවල ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති පාලනය කිරීමට විශේෂිත සංවේදක, පාලන ඒකක සහ ක්‍රියාකාරක තිබේ.

දෙමුහුන් සහ විද්‍යුත් වාහනවල ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ:

1. Battery Management System (BMS): විදුලි රථ වල ප්‍රධාන පද්ධතියක් වන BMS, බැටරියේ වෝල්ටීයතාව, උෂ්ණත්වය, විදුලි ප්‍රවාහය සහ චාර්ජ් කිරීමේ ක්‍රියාවලි පාලනය කරයි.

2. Power Electronics Controller (PEC): විදුලි බල පද්ධතියේ විදුලි සැපයුම සහ ධාරිතාව පාලනය කිරීම, විදුලි එන්ජිම සහ තවත් පද්ධති PEC මඟින් පාලනය වේ.

3. DC-DC Converter: බලශක්ති පරිවර්තකයක් ලෙස, ධාවන බලපද්ධතියට අදාළ වෙනස් වෝල්ටීයතා සැපයීම සහ පාලනය කිරීම සිදු කරයි.

4. Motor Control Unit (MCU): විදුලි එන්ජිම පාලනය කිරීම සඳහා MCU භාවිතා කරයි. මෙම පාලකය එන්ජිමගේ රටාවන් පාලනය කරමින් ද, වාහනයේ ධාවනය පාලනය කරයි.

5. Regenerative Braking System: දෙමුහුන් සහ විදුලි වාහනවල ඇති අලුත් තාක්ෂණයක් වන regenerative braking මඟින් වාහනයේ kinetic energy බැටරිවල ප්‍රතිවෝල්ටීයතා ලෙස නැවත ලබා ගැනීම සිදු කරයි.

දෙමුහුන් සහ විදුලි වාහනවල විශේෂත්වය

• ආරක්ෂාව සහ කාර්යක්ෂමතාව: ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති නිවැරදිව පාලනය කිරීමෙන් වාහනයේ ධාවන කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ යයි.

• බලශක්ති ප්‍රතිචක්‍රීකරණය: විදුලි වාහනවල විදුලි බල ප්‍රතිචක්‍රීකරණය භාවිතයෙන් වාහනයේ දියුණු බලශක්ති පරිභෝජනය කරයි.

CAN බස් සහ HEVs/EVs වල විශේෂිත ඉලෙක්ට්‍රොනික පද්ධති පිළිබඳ දැනුම වාහන ඉලෙක්ට්‍රොනික ශාස්ත්‍රය සහ නවීන තාක්ෂණය පිළිබඳ ඔබේ අවබෝධය වැඩි කරන ප්‍රධාන මගකි.